Loqopediya - insana sadəcə kəlimə və sözləri deyil, eyni zamanda düşüncə və duyğularını qarşı tərəfə ötürə bilmək üçün kömək edən ixtisas sahəsidir.
Defektologiya - fiziki və zehni inkişafdan geri qalan uşaqlara öyrətmə mövuzusunda ixtisaslaşan sahədir.
Mərkəzimizdə müalicəsi aparılan sahələr və göstərilən loqopedik prosedurlar aşağıdakılardır:
Artikulyasiya gimnastikası (dil,dodaq,çənə,yanaq)
Uşaqlarda dilaçma zamanı bəzi səsləri və sözləri yanlış tələffüz etmə meydana gələ bilər. Uşağın yaş dövrünə görə hər bir hərfin düzgün tələffüzündə dəyişiklik görülə bilər. Məsələn, 4 yaşlı bir uşağın “r” hərfini düzgün tələffüz etməməsi normal sayıldığı halda eyni yaşlı uşağın “p” hərfini yanlış tələffüz etməsi çatışmamazlıq sayılır. Gözlənilən yaş normasından sonra da hərfləri düzgün tələffüz etməyən və ya ana – atadan başqa heç kəs tərəfindən danışıq dili anlaşılmayan uşaqlar üçün loqopede müraciət etmək mütləqdir. Terapiya zamanı uşağa yanlış tələffüz etdiyi danışıq səslərinin yaranma yeri və səslənmə qaydaları öyrədilir və bunun inkişafı üçün motor hərəkətlərdən istifadə edilir.
Fonetik və fonematik geriləmənin müalicəsi
Uşaqlar danışıq dilini və bilmədiyi sözləri böyüklərin dilindən eşidir və təkrarlayır. Bu zaman bir yaş həddinə qədər bəzi sözlərdə hərfi dəyişdirə və ya hecaları artırıb azalda bilir. Ancaq danışıq dilinin tam formalaşmasının gözlənildiyi yaş həddindən sonra bu problem qalıcılıq göstərirsə loqopede müraciət etmək lazımdır. Terapiyada uşağın yanlış tələffüz etdiyi söz və hecalar müəyyən edilərək bu yöndə çalışma aparılır.
Gecikmiş dil və danışığın formalaşdırılması
İnkişaf göstəricilər normativlər daxilində olan hər bir 2 yaşlı uşaq tək-tək sözləri sərbəst deyə bilməli və 2 - 3 sözdən ibarət kiçik cümlələri qura bilməlidir. Bu göstəricilərlə uyğunlaşmayan uşaqları nitqi geriləmiş adlandırmaq mümkündür. Bu cür uşaqlar fikrini ifadə edə bilmədiyi eyni zamanda yaşıdları ilə əlaqə qura bilmədikləri üçün gərgin və əsəbi ola bilirlər. Uzunmüddətli loqoped yardımı alınması vacibdir.
Eşitmə zəifliyinə bağlı yaranan danışıq ləngiməsi
İnsan qulağı səsləri qəbul edib məzkəzi sinir sisteminə ötürərək bizə səsləri anlayib, ayırd etməməmizə şərait yaradaraq eşitmə duyğusunu təmin edir. Beyin inkişafı normal olduğu halda eşitmə zəifliyi olan uşaqlarda səslərin və danışığın qəbul edilib, beyinə ötürülməsi ləngidiyi üçün bu uşaqlarda nitq geriləməsi baş verir. Bu uşaqlarda diqqət dağınıqlığı və danışmağa həvəzsizlik baş qaldırır. Eşidib analiz etdikləri söz ehtiyatı az olduğuna görə cümlə qurmaq qabiliyyətləri zəif olur. Bu uşaqlara öncə səsləri ayırd ede bilmək, bənzər və fərqli sözləri, hecaları anlamaq qabiliyyətləri tədris edilir.
İki dildə danışmaq nəticəsində yaranan nitq ləngiməsi (Bilinqualizm)
Uşağın dil açma dövründə evdə daima iki dilin birgə istifadəsi uşaqlarda nitq ləngiməsi yaradan səbəblərdəndir. Bu zaman valideynə məsləhət görülürki, ilk növbədə ana dilindən danışıq dili kimi istifadə olunsun daha sonra ikinci dilin istifadəsinə başlanıla bilər.
Kəkələmə (Pəltəklik)
Kəkələmə müalicəsi zamanında aparılmayan böyüklərdə və uşaqlarda görülən bir geriləmədir. Bundan əziyyət çəkən insanlar əsasən sözün ilk hecasını və ya ilk hərfini tələffüz etməkdə çətinlik çəkərək istəmədən uzadırlar. Müalicə zamanı bu insanlara axıcı danışıq texnikaları öyrədilir və ən çox çətinlik çəkdikləri söz və hərflər üzərində işləyərək problemin həllinə çalışılır. Bu texnikalar ilk öncə terapiya otağında tətbiq olunsa da daha sonralar evde gündəlik yaşayışında tətbiq edilə bilən texnikalar xəstəyə öyrədilərək həyat keyfiyyəti yaxşılaşdırılır.