Qanın ümumi analizi
Bu test ümumi sağlamlığın qiymətləndirilməsi, anemiya, infeksiyalar və bir çox digər xəstəliklərin diaqnozu üçün istifadə olunur.
Qanın ümumi analizində təyin olunan göstəricilər:
-Leykositlər (WBC)
Leykositlər (ağ qan hüceyrələri) immun sisteminin əsas hüceyrələri və orqanizmin antimikrob müdafiəsinin əsasını təşkil edir. Leykositlərin sayının artması və ya azalması infeksiyaların və ya sümük iliyi xəstəliklərinin diaqnozunda əhəmiyyətli rol oynayır.
-Müvafiq olaraq, qırmızı qan hüceyrələrinin sayı anemiya və ya polisitemiya diaqnozu və müxtəlif növ anemiyaların differensial diaqnostikası üçün lazımdır.
-Hemoqlobin (Hb, Hemoqlobin)
Hemoqlobin qırmızı qan hüceyrələrində olan və oksigen və karbon qazının daşınmasında iştirak edən qanın tənəffüs piqmentidir. Kişilərdə qanda hemoglobinin miqdarı qadınlara nisbətən bir qədər yüksəkdir. Həyatın ilk ilində olan uşaqlarda hemoglobinin konsentrasiyasında fizioloji azalma müşahidə edilə bilər. Hemoqlobin səviyyəsi anemiya və ya polisitemiyanın şiddətinin qiymətləndirilməsində və terapiyanın effektivliyinin monitorinqində vacibdir.
-Hematokrit
Anemiya və polisitemiyanın hərtərəfli qiymətləndirilməsində, qanköçürmə ilə bağlı qərar qəbul etmək və bu prosedurun nəticələrini qiymətləndirmək üçün istifadə olunur.
-Trombositlərin sayı
Laxtalanma pozğunluqlarını və ya sümük iliyi xəstəliklərini aşkar etmək üçün istifadə olunur.
-MCV eritrositlərin orta həcmini əks etdirir. Anemiyaların differensial diaqnostikasında istifadə olunur. Beləliklə, B 12 çatışmazlığı anemiyası ilə qırmızı qan hüceyrələrinin ölçüsü artır, dəmir çatışmazlığı ilə azalır.
-MCH eritrositdə hemoqlobinin orta miqdarı – eritrositlərin hemoqlobinlə doyma göstəricisini əks etdirir. Genişlənmiş qırmızı qan hüceyrələrində B 12 çatışmazlığı anemiyası ilə hemoglobinin miqdarı artır, dəmir çatışmazlığı anemiyası ilə isə azalır.
-MCHC eritrositdə hemoqlobinin orta konsentrasiyası - eritrositlərin hemoqlobinlə doyma göstəricisini əks etdirir. Bu, orta qırmızı qan hüceyrələrinin həcmindən asılı olmadığı üçün MCH ilə müqayisədə hemoglobin əmələ gəlməsi pozğunluqlarını təyin etmək üçün daha həssas bir parametrdir.
-RDW – eritrositlərin həcminə görə heterogenliyini əks etdirir. Anemiyanın diaqnozunda vacibdir.
-MPV trombositlərin orta korpuskulyar həcmi - müayinə olunan trombositlərin orta həcmini göstərir.Trombositlərin funksional aktivliyi, hüceyrələrin adheziyaya meyilliyi trombositlərin həcmə görə dəyişilməsi arasında bağlılıq müşahidə olunur.
Analiz nə vaxt təyin olunur?
QÜA ümumi sağlamlığı qiymətləndirmək üçün istifadə edilən ən geniş yayılmış laboratoriya testidir. Planlı tibbi müayinələr zamanı, əməliyyata hazırlıq zamanı həyata keçirilir və işə müraciət edərkən həkim şurasına daxil edilir.
Bir şəxs yorğunluqdan, zəiflikdən şikayətlənirsə və ya yoluxucu xəstəlik, iltihab, yüksək temperatur əlamətləri varsa, adətən bu tədqiqat təyin edilir.
Ağ qan hüceyrələrinin sayının əhəmiyyətli dərəcədə artması adətən iltihabı təsdiqləyir. Qırmızı qan hüceyrələrinin və hemoglobinin azalması anemiyanı göstərir və onun səbəbini aydınlaşdırmaq üçün əlavə müayinələr tələb edir.
Çox müxtəlif patoloji vəziyyətlər qanda əsas hüceyrə populyasiyalarının sayında dəyişikliklərə səbəb ola bilər. Anemiya və ya yoluxucu xəstəliyin müalicəsinin effektivliyini izləmək, həmçinin müəyyən dərmanların qan hüceyrələrinə mənfi təsirini qiymətləndirmək üçün ümumi klinik qan testi təyin edilir.